I.Objawy niedostosowania społecznego

Literatura przedmiotu zawiera liczne opisy przejawów w/w zjawiska tym czy dany objaw kwalifikuje się do miana niedostosowania społecznego decyduje motywacja i częstotliwość popełniania czynów sprzecznych z normami. Pojedynczy czyn przestępczy nie może być uznany jako społeczne niedostosowanie i odwrotnie-nie zawsze społeczne niedostosowanie przechodzi w wykolejenie przestępcze. Warunkiem jest współistnienie szeregu destrukcyjnych czynników.

Niedostosowanie społeczne, nie będąc bynajmniej produktem naszych czasów (pojawiło się ono bowiem wraz z wystąpieniem pierwszych organizacji ludzkich ), należy do tych negatywnych zjawisk których obecność odczuwa się coraz dotkliwiej w miarę postępu rozwoju społecznego.

Biorąc pod uwagę fakt, że jednym z najważniejszych czynników składających się na postęp społeczny jest zacieśnienie i pogłębienie stosunków międzyludzkich, wszelkie zaburzenia w tym zakresie stają się niebezpieczne.

Nieprzystosowanie społeczne polega na "braku umiejętności pełnienia ról społecznych, utracenie kontaktu ze społeczeństwem; polega na nie przyswojeniu przez jednostkę społecznie akceptowanych sposobów realizacji
własnych potrzeb,  braku ukształtowania w niej zdolności i gotowości do pełnienia - zgodnie ze społecznymi oczekiwaniami - właściwych jej ról społecznych." (na podstawie hasłaz encyklopedii PWN).

A. Podgórecki - zachowanie, instytucja społeczna lub typ funkcjonowania jakiegoś systemu społecznego, który pozostaje w zasadniczej nie dającej się pogodzić sprzeczności ze światopoglądowymi wartościami akceptowanymi w danej społeczności