Zapłodnienie polega na połączeniu komórki jajowej z plemnikiem zygota. Okres zapłodnionej komórki jajowej przechodzi 3 okresy:
1. O. jaja płodowego 0-3 tyg.
2. O. zarodkowy 4 tyg.-2 m-c (narządy pierwotne)
3. O. płodowy 3 m.-c – do końca (narządy wtórne) ZYGOTA-połączenie plemnika i komórki jajowej. Składa się z cytoplzmy i jądra.
OKRESY: 1. faza jajowa 0-2 tyg - organizm ma formę jaja - komórka dzieli się wiele razy (kiedy zapłodnione jajo posuwa się do macicy) - kiedy osiągnie macicę ma wielkość ma wielkość główki szpilki - przygotowanie macicy –estrogen, -progesten (wyzwalają one substancji pierwsze pożywienia dla jaja - kiedy trafia do macicy przez kilka dni jest nie przyczepione - jajo przymocowuje się po 10 dniach od zapłodnienia przez wypustki łącząc się ze ścianą macicy przez nią z krwiobiegiem skąd czerpie pożywienie 2. faza embrionalna 3 tyg.-2 m-c - szybkie zmiany - pod koniec tego okresy embrion ma postać miniaturki człowieka - przy połączeniu się z macicą komórka dzieli się na trzy warstwy – listki zarodkowe Ektoderma : (zewnętrzna) naskórek włosy, paznokcie gruczoły potowe układ nerwowy komórki czuciowe narządy zmysłów soczewki oczne nabłonek ust, nosa i odbytu szkliwo zębów Entoderma: (wewnętrzna) nabłonek jelita nabłonek tchawicy, oskrzeli i płuc trzustka wątroba nabłonek woreczka żółciowego tarczyca, przytarczyca pęcherz moczowy Mezoderma: (środkowa) mięśnie gładkie szkieletowe i sercowe skóra tkanka łączna, kostna, chrzęstna zębina krew i naczynia krwionośne nerki jądra i jajniki - tworzy się łożysko pokrywa ½ ściany macicy - pępowina - pęcherz płodowy – zawiera wody płodowe przytrzymujące zarodek i chroniące go - krew dostarcza wodę, tlen i materiały odżywcze - embrion rozwija własny system krążenia uzależniony od łożyska – filtr - głowa najbardziej rozwinięta, pojawiają się usta, nos, szczęka, oczy - zachwiane proporcje ciała - tworzy się struktura serca 18 tydzień , serce funkcjonuje w postaci niezależnych skurczów - jelita w pępowinie - brak kości tylko chrząstki - rozwój układu nerwowego zapoczątkowany w fazie jajowej - z ektodermy tworzy się cewka nerwowa w niej kształtuje się mózgowie i rdzeń kręgowy - 5 tydz. mózg, rdzeń przedłużony międzymózgowie, kora mózgowa - pojawiają się neurony bez wypustek 3. faza zarodkowa - udoskonalają się struktury powstałe w fazie embrionalej
ZAGROŻENIA OKRESU PRENATALNEGO Zagrożenia fizyczne : Faza jajowa - zapłodnione jajo może odumrzeć z braku pożywienia, zanim zagnieździ się w ścianie macicy, z uwagi na czas potrzeby na przebycie jajowodu - nieprzygotowanie ścianki macicy na przyjęcie jaja z powodu braku równowagi między gruczołem przysadki a jajnikami - zagnieżdżenie zapłodnionego jaja w ścianie jajowodu - zagnieżdżenie jaja w małej przestrzeni tkanki o budowie włóknistej w ścianie macicy co utrudni pożywienie. Faza embrionalna - poronienie – wynik złego odżywiania, zaburzenia hormonalnego, stresy emocjonalne – spowodują, że zarodek zostanie usunięty ze ściany macicy. - nieprawidłowości rozwojowe Faza płodowa - możliwość poronienia do 5-tyg. Księżycowego zwłaszcza w tym czasie kiedy pojawiła by się miesiączka - poród przedwczesny z komplikacjami z możliwością śmierci płodu - poród opóźniony z komplikacjami z możliwością śmierci płodu - kompilacje porodu – wynik przenoszenia płodu, niekorzystnego położenia płodu w macicy oraz zaburzeń hormonalnych spowodowanych przeżyciami stresowymi - nieprawidłowości rozwoju – mogą opóźniać rozwój płodu lub wywierać wpływ na rozwój jego organów, zwłaszcza mózgu. Zaburzenia rozwoju: To zakłócenie normalnej prawidłowości rozwoju różnych cech fizycznych. Przyczyny zaburzeń: 1. wadliwość genów, lub zakłócenia w środowisku wewnątrzmacicznym 2. zakłócenia w środowisku wewnątrzmacicznym w czasie kształtowania się poszczególnych organów
Do najpoważniejszych i najpowszechniejszych czynników zaburzających środowisko wewnątrzmaciczne należą: - wyraźne i długotrwałe niedożywienie matki powodujące niedorozwój umysłowy dziecka, lub pewne defekty fizyczne – krzywica, padaczka, prażenie mózgowe. Czasami martwe dzieci. Pożywienie powinno być bogate w białko, tłuszcze, węglowodany, witaminy - zaburzenia wydzielania wewnętrznego – spowodowane dziedzicznością lub zaawansowanym wiekiem matki, gdy równowaga hormonalna jest zakłócona zmianami związanymi z okresem przekwitania – prowadzi do „kretynizmu” (deformacja ciała i obniżenie inteligencji), do małogłowia (niedorozwój umysłowy i małe rozmiary oraz spiczastość czaszki) lub do mongolizmu niedorozwój umysłowy któremu towarzyszą takie cech jak min skośne oczy, deformacja czaszki - nałogowy alkoholizm szkodliwy dla oczu i widzenia - nadmierne palenie papierosów – oddziaływuje na serce i ukł. krążenia płodu, oraz po urodzeniu wolniejszy rozwój, gorsze przystosowanie społ., słabsze czytanie, niski wzrost - nadużywanie leków i narkotyków środki takie jak heroina, kokaina, marihuana są szkodliwe gdy zażywa się ich systematyczne i w nadmiernych ilościach, a leki tj. aspiryna, śr. uspokajające podawane w celach leczniczych mogą ale nie muszą być szkodliwe - ciężkie przewlekłe i wyczerpujące choroby różyczka- 3-4 m-c ciąży może spowodować kataraktę, głuchotę, wady serca, defekt uzębienia, małogłowie lub niedorozwój umysłowy. Po 5-m.-cu ma mały lub żaden wpływ. syfilis zabija, niedorozwój umysłowy, ślepota, głuchota rzeżączka wrodzona ślepota gruźlica, cukrzyca podobnie jak niedożywienia - niekorzystne warunki środowiskowe zależą od czasu występowania tego oddziaływania. Jeśli pojawiają się w okresie wykształcenia się jakiegoś organu płodu to prawdopodobieństwo nieprawidłowości rozwojowych jest większe. - toksyny pochodzenia ołowiowego lub fosforowego – poronienie, ślepota, niemota i inne anormalności. - czynnik Rh – poronienie, martwy płód, niższy stopień inteligencji - promieniowanie X i rad – mikrocefalia (mała głowa i mózg niedorozwój umysłowy) - wiek rodziców zagrożenia psychologiczne formy: tradycyjne poglądy na wpływ warunków prenatalnych jeżeli na ludzie będą wierzyć, że myśli, emocje czy działania przyszłej matki mają wpływ na przyszłe dziecko to ojciec może czuć urazę do matki gdy dziecko nie spełni jego oczekiwań. Stres przeżywany przez matką długotrwały stres emocjonalny we wczesnej fazie ciąży może spowodować nadczynność nadnercza to prowadzi do wytwarzania hormonu hydrokortyzonu który we wczesnej fazie ciąży może spowodować defekty fizyczne, niedorozwój umysłowy. Nieprzychylne postawy osób znaczących doprowadzają matką do stresu.