ONTOLOGIA – jest to teoria bytu, szeroko rozumianej rzeczywistości. O. Stara się rozstrzygnąć, czy istnieje jeden byt, czy więcej jego rodzajów. Docieka jego natury oraz tego, jakie istotne właściwości mu przysługują. Rozważa byt w aspektach czasowym i przestrzennym. Interesuje się strukturą rzeczywistości, charakterem układu stanowiących ją rzeczy i zjawisk, jego ewentualnym porządkiem i prawidłowością. Stawia problem wolności, próbując wyjaśnić, na czym ona polega i jaki ma zakres. Zajmuje się stosunkiem świadomości, psychiki do materii.

Zanim przejdę do przedstawienia spostrzeżeń, jakie nasunęły mi się po lekturze tego dzieła, wyjaśnię - kluczowe dla niego - pojęcie egzystencjalizmu. Jest to kierunek filozofii współczesnej, według którego punktem wyjścia analizy filozoficznej jest indywidualna, jednostkowa egzystencja człowieka, jego miejsce i rola w świecie. Jednostka ludzka zredukowana jest do serii swobodnych postanowień, zaś jej egzystencja w świecie nastawiona zostaje na subiektywizm - indywidualne przeżycie świata i siebie samego.* Karl Jaspers należał do czołowych przedstawicieli tego kierunku.

Od momentu, kiedy człowiek jako istota myśląca wyodrębnił się z całości świata przyrodniczego, zagadnienie śmierci stało się przedmiotem rozważań we wszystkich systemach filozoficznych i religijnych. „Żadna istota, prócz człowieka – mówił A. Schopenhauer – nie dziwi się swemu istnieniu. Ale między ludźmi jest wielu nie dziwiących się, którym przyroda nie daje nic do myślenia” (”O wolności ludzkiej woli”). „Kto nie zna celu swego istnienia ten nie wie ani kim jest sam, ani czym jest świat” – pisał Marek Aureliusz.

W filozofii dość długo panowało przekonanie, że człowiek jest bytem posiadającym jakąś określoną naturę czy też istotę, która realizuje się wyznaczając człowiekowi pewien szczególny sposób istnienia i działania. Ten pogląd został jednak zakwestionowany przez egzystencjalistów. Według nich, człowiek nie posiada żadnej stałej istoty, nadanej mu przez Boga czy przyrodę.

Wśród czynników kreujących osobowość człowieka, obraz świata w którym żyje odgrywa zasadniczą rolę. Przez obraz świata realnego rozu­miemy pojęcie światopoglądu. Światopogląd jest nie tylko najogólniejszym ale całościowym, syntetycznym obrazem całego otaczającego nas świata. Ma on długą i zróżnicowaną historię w życiu pojedynczych ludzi, jak i społe­czeństw. Odbiło się to na zainteresowaniach nauk, dla których światopogląd z racji swego charakteru i funkcji stanowił ważny przedmiot jego badań (Gu­rycka, 1996).