SOCJOLOGIA· termin wprowadzony przez A. Comte’a na określenie nauki o społeczeństwie,E. Durkheim - socjologia to nauka o faktach społecznych.

SOCJOLOGIA WYCHOWANIA· to nauka zajmująca się badaniem stosunków społecznych występujących w procesach wychowawczych i kształcących oraz w instytucjach wychowania bezpośredniego i pośredniego.

KULTURA· to względnie zintegrowana całość obejmująca zachowania ludzi przebiegające według pewnych wzorów wspólnych dla społeczeństwa, które są przyswajane w toku interakcji społecznych, są to także wszystkie wytwory tych zachowań.

SOCJALIZACJA· proces przyswajania przez jednostkę pewnej wiedzy, dyspozycji, umiejętności, czyniących ja zdolną do życia społecznego,

· socjalizacja pierwotna - nabyta w dzieciństwie,

· socjalizacja wtórna - nabyta w ciągu całego życia.

WYCHOWANIE· świadomie organizowane działania społeczne, mające na celu określone zmiany w osobowości jednostki.

ŚRODOWISKO WYCHOWAWCZE· całokształt wpływów i oddziaływań środowiskowych organizowanych celowo i występujących samorzutnie.

GRUPA SPOŁECZNA· pewna liczba osób charakteryzująca się obiektywną i zewnętrznie postrzeganą wspólnotą pewnego typu (np. wspólnota celów do wykonywania jakiegoś zadania).

WIEŹ SPOŁECZNA· pewien ogół relacji, które występują pomiędzy jednostkami czy grupami.

ROLA SPOŁECZNA· zespół oczekiwań grupy odnoszących się do zachowań osoby zajmującej daną pozycją w strukturze społecznej,

· ogół pewnych praw i obowiązków wiążących się z daną pozycją społeczną.

KONTROLA SPOŁECZNA· czynnik określający duże miasta,· pewien system różnorodnych oddziaływań ze strony społeczeństwa wymuszający na jednostce, grupie zachowania zgodne z obowiązującymi normami, wartościami występującymi w tejże zbiorowości,· najstarszy czynnik kontroli to kara.

STRUKTURA SPOŁECZNA· pewien układ stosunków, zależności występujących pomiędzy jednostkami, grupami, kategoriami itp.

INSTYTUCJE SPOŁECZNE· trwałe układy kulturowe, społeczne, strukturalne, które albo rozwijają się samorzutnie albo zostają powołane w celu rozwiązywania problemów społecznych.

STRATYFIKACJA SPOŁECZNA· ustawienie kategorii społecznych w pewnym hierarchicznym porządku.3 podstawowe czynniki charakteryzujące społeczność to: wiedza, władza, pieniądze.

HABITUS· nawyk, przyzwyczajenie dotyczące stałego sposobu postępowania danej jednostki,habitus pierwotny jest kształtowany przez rodzinę.

DEZINTEGRACJA· rozpad,· następuje, gdy wymagania roli społecznej są sprzeczne z cechami bio- i psychogennymi.

ETNOCENTRYZM· tendencja do uznawania własnej kultury za lepszą od innych i ocena innych kultur według własnych standardów.

RELATYWIZM KULTUROWY· żadna praktyka nie jest ani dobra ani zła i powinna być oceniana na podstawie funkcjonowania.

NAŚLADOWNICTWO· upodobanie zachowań jednostki do zachowań innych osób.

AKOMODACJA· typ przystosowania jednostki do nowego środowiska, przyjmowanie obcych wzorów przy zachowaniu własnych wartości.

ASYMILACJA· typ przystosowania się jednostki do nowego środowiska, przyjmowanie obcych wzorów przy odrzuceniu dawnych wartości i pełnej akceptacji danego środowiska.

Socjalizacja - proces przyswajania przez jednostkę wiedzy, umiejętności i dyspozycji, czyniących ją zdolną do życia w społeczeństwie.
Socjalizacja - oddziaływanie ze strony środowiska, zmierzające do przekazania jednostce swoich wzorów zachowań, norm, wartości oraz zdolności do samodzielnego utrzymania się i pełnienia ról społecznych (ucznia, rodzica, pracownika, sąsiada, dziecka itd.).
Socjalizacja jawna - intencjonalne, świadome oddziaływanie na osobę, kształtowanie jej osobowości, według przyjętego ideału wychowawczego.
Socjalizacja ukryta - dokonuje się ona poprzez przekazywanie jednostce przez grupę norm i wartości społecznie uznanych a także przez ich faktyczną realizację.
W wyniku socjalizacji, dziedziczone są wzory zachowań pozytywnych jak i negatywnych.

Dwa etapy socjalizacji:
- pierwotna (dzieciństwo, młodość), kończy się gdy człowiek zaczyna mieć poczucie własnej tożsamości.
- Wtórna - korekta socjalizacji pierwotnej (zachowań, norm, wartości, obyczajów, etc.)

Cechy socjalizacji:
1. Socjalizacja jest procesem ciągłym.
2. Socjalizacja jest procesem jednokierunkowym.

Przez socjalizację rozumie się całokształt wpływów wywieranych na jednostkę przez środowisko społeczno-kulturowe w którym ona żyje i rozwija się jakby niezależnie od wysiłków i starań nauczycieli i wychowawców.

Wychowanie, całokształt wpływów i oddziaływań środowiska społecznego oraz przyrodniczego na człowieka, kształtujących jego rozwój i osobowość oraz przygotowujących go do życia w społeczeństwie.

We współczesnej pedagogice używa się terminu wychowanie w węższym znaczeniu tego słowa - jako świadome, zamierzone i specyficzne działania osób (wychowawców), których celem jest osiągnięcie względnie trwałych zmian w osobowości jednostki (wychowanka). Zmiany te obejmują zarówno sferę poznawczo-instrumentalną, pozwalającą na poznanie i przekształcanie rzeczywistości, jak i stronę aksjologiczną, kształtującą stosunek człowieka do świata i ludzi, jego przekonania, system wartości itp. W pedagogice używa się pojęcia wychowanie w trzech znaczeniach:

1) jako proces - rodzaj działalności ludzkiej, polegającej na wywoływaniu zmian w osobowości człowieka,

2) jako stan - ogół zjawisk określających przebieg, cele, metody, środki i warunki wychowania,

3) jako wynik - suma następstw wyrażająca się w zmianie osobowości człowieka i w stopniu przygotowania go do życia społecznego.

Rozróżnia się wychowanie: umysłowe, moralne, społeczne, estetyczne i fizyczne, a także samowychowanie.

Powiązania

Edukacja, Temperament, Wychowanie fizyczne, Psychologia wychowawcza, Key Ellen Karoline Sofia